Rioja is één van de Spaanse klassieke wijngebieden en ontleent haar naam aan het riviertje Rio Oja welke in de Ebro uitmondt. Afgezien van Sherry is Rioja in Nederland de meest bekende wijn. In het Rioja gebied werd al voor de Romeinsetijd wijn verbouwd.
Traditionele vinificatie
De traditionele manier van vinificatie, die tegenwoordig nog maar zelden wordt toegepast, was dat men de druiventrossen met stelen en al in cementen kuipen (Lagos) stortte, waarna een gistingsproces in verschillende fases volgde. Daarbij werden de druiven krachtig geperst. De nu door grote bedrijven meer toegepaste methode deed zijn intrede na de dubbele ramp die wijnboeren in Bordeaux trof aan het einde van de 19e eeuw. Toen werden hun druivenstokken verwoest door meeldauw en druifluizen. Emigranten uit de Bordeaux, op vlucht voor de allesverwoestende druifluis, namen de methode om de wijn op kleine houten vaten te laten rijpen mee naar de Rioja..Tevens wordt sindsdien , de door Fransen ontwikkelde methoden, van ontstelen en het gebruik van barrique bordelaise in de Rioja gebruikt.
Fransen rijpen langer
Echter lang nadat de Fransen besloten hun wijnen korter op vat te laten rijpen, bleven de bodegas van Rioja trouw aan een jarenlange eikenhouten opvoeding. Dit geldt zowel voor de witte als de rode wijnen. Hierdoor hebben de wijnen het kenmerkende vanille-geurtje in de neus. Afgelopen decennia is het gebruik van hout gelukkig teruggedrongen waardoor er een iets lichtere , frissere en fruitgedomineerde wijn ontstaat
Goedkoop alternatief Bordeaux
Op zoek naar alternatieven voor de eeuwig te dure Bordeaux konden we hier in de jaren zeventig van de vorige eeuw met zijn allen terecht. In de tweede helft van de afgelopen eeuw werd hier op dezelfde manier wijn gemaakt als in de Bordeaux. Althans op eerste gezicht. Mede hierdoor heeft de Rioja zijn succes te danken en was hierdoor het eerste gebied dat in 1926 een officiële gecontroleerde herkomstbenaming (D.O.) kreeg.
Tegenwoordig is het samen met Priorat de enige die de hoogste klasse, de D.O.C. mag voeren. Deze sprong vooruit in zowel kwaliteit als bekendheid heeft ervoor gezorgd dat de meeste Rioja wijnen niet meer het goedkope alternatief op de (te) dure Bordeauxwijnen zijn, maar zelf ook aan de prijzige kant zijn. Desalniettemin is er op culinair gebied het nodige te ontdekken.
Grote diversiteit
Gegeven de grote diversiteit aan wijnen die in Rioja geproduceerd wordt, hebben de bodega’s oorspronkelijk verschillende soorten druiven en wijnen uit verschillende districten en steden met elkaar geblend, op zoek naar een blend die de respectievelijke kwaliteiten van elke druif en elke wijn versterkt. Dit is ongetwijfeld het meest bekende type Toch is het mogelijk om Rioja in te delen in drie delen die elk hun specifieke wijn produceren - Rioja Alta, Rioja Alavesa en de Rioja Baja.
Om te spreken van een ‘keuken van de Rioja’ is overdreven, maar deze streek biedt een reeks streekgerechten op basis van uitstekend lams- en varkensvlees, jonge geit en kruidige chorizo worst. Verse groenten zijn er in het seizoen in overvloed aanwezig. Veel wijnboeren verbouwen naast druiven, tarwe, aardappels en groenten. Gek is het daarom niet dat de befaamde wijnschrijver André Simon in zijn eerste artikel over de Rioja in feite enthousiaster was over de lekkere groenten dan over de wijnen. Het is namelijk een enorme belevenis om over de grote open markt van Logroño te wandelen, waar zoveel heerlijks ligt uitgestald….
