Montepulciano

Naast de DOCG Chianti, classico of niet, en Brunello komt men nog twee DOCG’s tegen voor de rode wijn. Als meest betrouwbare herkomstbenaming word de DOCG Carmignano genoemd, echter de DOCG Vino Nobile de Montepulciano is bekender. Het stadje Montepulciano is een prachtig middeleeuws stadje dat hoog boven het Chianti dal uittroont. De “edele wijn” uit Montepulciano wordt gemaakt voor 100% van de Prugnolo gentile, een kloon van de Sangiovese die deze wijn een uniek karaktereigenschap geeft. De gemiddelde kwaliteit van deze wijn ligt tussen die van de Chianti in en zijn grote broer Brunello.

Vernaccia di Gimignano

Op het gebied van witte wijn treft men ook een DOCG aan. Deze is verleend aan de Vernaccia di Gimignano. Het is een wijn met faam en een oude traditie, al in de renaissance was hij zeer geliefd. Echter voor mij is nog steeds de vraag of hij hierdoor wel zijn DOCG status verdient. De wijn gemaakt van de Vernaccia varieert nog te veel in kwaliteit om zijn naam en zijn status van vandaag eer aan te doen. Ik zou hem in zijn algemeeniteit veel eerder door het leven willen laten gaan als toeristenwijntje.

De Vin Santo

De bekendste wijn genaamd Vin Santo wordt door heel Italië geproduceerd, maar is de specialiteit van Toscane. De trots van vele Toscaanse wijnmakers en een verhaal apart is de traditie van de zoete, of soms ook droge , Vin Santo. Na de oogst worden de druiven voor een aantal maanden in grote open, goed doorluchte ruimtes te drogen gehangen. (Traditioneel werden de druiventrossen te drogen gehangen aan de dakgoten en dakspanten). Vervolgens worden de druiven zeer behoedzaam geperst met een pneumatische pers gedurende enkele dagen om daarna de most in zogenaamde “caratelli”, vaten van eiken- of kastanjehout met een inhoud van 50 tot hooguit 200 liter, te hevelen. Na de 1e gisting worden de vaten voor negentiende gevuld en afgesloten zodat de wijn een  jaren lange fustrijping kan ondergaan. Doordat de caratelli niet in koele kelders, maar op (warme) zolders ligt ontstaat er ieder voor- en najaar een nieuwe gisting. De vaten moeten stevig zijn omdat hierdoor de druk in het vat enorm wordt opgevoerd. Hoewel er door de jaren onder invloed van verdamping steeds minder inzit.

Deze rijke wijn wordt gemaakt van de Malvasia en/of Grechetto en/of Trebbiano druif en is na de lagering gedurende 6 tot 9 jaar amberkleurig van kleur met een alcoholgehalte van 17%. Het bouquet is complex van appelstroop en Javaans suiker, met ook tonen van zuidervruchten (dadels, krenten), koffie en chocolade. Vanwege de populariteit is deze wijn uitgegroeid tot een waar fenomeen in zowel binnen- als buitenland. De keerzijde van de medaille is dat prijzen sterk fluctueren, soms kom je ze tegen voor duizelingwekkende prijs, soms verbazingwekkend goedkoop. De slechte en vaak ook goedkope wordt vaak in de supermarkten aangeboden als Vin Santo Liquoroso. Deze slechte versie wordt gemaakt met behulp van wijnalcohol en geconcentreerde most.  De zeer zoete smaak wordt hierdoor wel geëvenaard, maar juist de diepgang met de frisse smaak en de lange afdronk zullen bij lange na niet in de buurt komen van de traditionele Vin Santo! 

Een regionaal gebruik is het eten van kleine harde amandelkoekjes, de zogenaamde cantucci toscani, nadat men deze in een glas Vin Santo heeft gedoopt.