Jura

Een van de oudste wijngebieden is gelegen op de Franse Alpen, niet zo ver van de Zwitserse grens. De Jura verspringt daar van vlakten en plateaus tot hoge, soms besneeuwde bergpieken. Dit land van wijn, pijpen , Comtoise klokken en Louis Pasteur, heeft lang geleden de naam Jura gekregen. Jura is Latijns  voor “bos”. Uitgestrekte bossen, meren, watervallen en gezonde lucht zijn daarom zo kenmerkend voor het gebied. Het klimaat is al net zo afwisselend als de omgeving.

Over het algemeen is het vochtig en koud, zijn de winters ruw en de zomers heet. Vandaar dat de druiven zo veel mogelijk geteeld worden op afgeschermde plaatsen, meestal op 250 tot 500 meter hoogte. In deze bergachtige en sterk beboste streek is de wijnbouw op kleine schaal terug te vinden. Dit is echter niet altijd zo geweest. Voordat de druifluis zijn verwoestingen aanrichten in Europa besloegen de wijngaarden van de Jura een oppervlakte van 20.000 hectare. Heden is er slechts nog maar 1850 hectare van over, maar is de kwaliteit er wel op voor uit gegaan.  

De kerndorpen

Door het departement van de Jura loopt van noord naar zuid een strook van 80 km langs de randen van de hoogvlakten. Hier liggen de wijngaarden van de Revermont. “Le Bon Pays” (het goede land) bergt vele schatten die de ongelooflijke verscheidenheid van dit veelzijdige wijndistrict verraden. Er zijn vier streekgebonden beschermde herkomstbenamingen (AOC): Côtes du Jura, Ėtoile, Arbois-Pupillin en Château Chalon. In deze streken wordt gebruik gemaakt van de druivenrassen Savagnin, Chardonnay, Poulsard, Trousseau en Pinot Noir. Voor liefhebbers van goede streekproducten staat de gouden driekhoek bekend. Deze gouden driehoek bestaat uit Arbois, Salins en Poligny. Voor eigenzinnige wijn als Ploussard is Pupillin het thuisoord. Chateau Chalon, op een rots boven Voiteur, is de vaderstad van de beroemde Vin Jaune. Hierover volgende week meer….

Pasteur: Kind van het “Bon Pays”, vader van de moderne oenologie

Pasteur werd in 1822 geboren in Dole en bracht zijn jeugd door in Arbois. In deze tijd werd wijn nog voornamelijk als vers druivensap of als jonge wijn gedronken. Men wist eenvoudig niet hoe oxidatie te voorkomen en de wijn houdbaar te maken. Louis Pasteur heeft er met zijn theorie over de werking van gist de wijnbereiding ontrafeld. Deze theorieën zijn met name gebaseerd op proef nemingen in zijn eigen Rosièreswijngaard in Arbois. In 1866 verscheen de uiteindelijke publicatie van zijn studies over wijn en gisting. Daarnaast heeft Pasteur ook bijgedragen aan het vaccin voor hondsdolheid.

Vin Jaune

De Vin Jaune is ongetwijfeld de meest opmerkelijke vertegenwoordiger van de Jurawijnen. Oorspronkelijk komt deze “gele wijn” uit Château-Chalon, maar tegenwoordig worden ze ook in L’Etoile en Arbois geproduceerd. De wijn dankt zijn roem aan zijn uitzonderlijke organoleptische eigenschapen en zijn originele en geheimzinnige bereiding.  De wijn is kostbaar en zeldzaam en wordt vervaardigd van de witte Savagnindruif. Het proces heeft iets weg van sherry. De druiven worden laat geoogst en bereid tot witte wijn. De wijn wordt vervolgens opgelegd in eiken vaten waar het vervolgens minstens zes jaar en drie maanden rijpt (de langste rijping voor wijnen in Frankrijk). Doordat de wijn in geringe mate in contact staat met zuurstuf, verdampt een gedeelte door de houten vatwand. Dit deel wordt het engelendeel genoemd en mag niet worden aangevuld. Doordat het vat niet vol meer is, vormt zich aan het wijnoppervlakte een gistsluier. De gistsluier zorgt ervoor dat de wijn niet oxideert.

Het hele proces wordt door de kelnermeester nauwlettend in de gaten gehouden alvorens men de wijn bottelt op fles. De fles is net als de Vin Jaune eigenzinnig. Het is de enige fles die afwijkt van de standaard inhoudsmaten. De fles, genaamd Clavelin, bevat namelijk 62cl. De fles verwijst hiermee naar het natuurlijke offer, gebracht als dank voor zoveel hemelse gaven. Anders gezegd het gedeelte dat bij de rijping is verdampt. De smaak is niet een allemans vriend, maar is exceptioneel. Hij blijft minutenlang hangen en in de smaak zijn onder andere amandelen, walnoten, kerrie en specerijen terug te proeven. Het is een ideale begeleider voor Comté-kaas, een kaasplank uit de streek in combinatie met walnoten, roomgerechten en ganzenlever. Echter deze wijn is kostbaar, rond de 50 euro per fles. Een voordeel is wel dat de wijn een zeer lange levensduur heeft, soms wel langer dan 100 jaar.

Vin de Paille, een nectar van geduld 

Net als de Vin Jaune behoort de Vin de Paille tot de plaatselijke specialiteiten. De “wijn van stro” is echter nog schaarser. Voor deze wijn worden witte druivensoorten gebruikt als de Chardonnay en Savagnin evenals de rode Poulsard-druif. De druiven worden tros voor tros met de hand geplukt en met zorg gesorteerd alvorens de kostbare trossen voor maanden ten droge worden gelegd op een bed van stro. Hier heeft de vin de Paille wat letterlijk dus strowijn betekent zijn naam aan te danken. Tegenwoordig drogen de druiven minimaal 6 weken op een vlechtwerk, waarbij ze 80% van hun vocht kwijtraken. Hierdoor ontstaat er na de vinificatie een tongstrelend zoete wijn. De wijn rijpt doorgaans zeker 2 a 3 jaar op vat. De wijn heeft een sterk ontwikkelde exotische aroma’s met gekonfijt fruit, karamel en honing. Het is een ideale begeleider voor diverse zoete lekkernijen.